Buna üzülür yüreğim

Bir zamanların hikâye ve romanlarında tasvir edilen taşra, az çok şu mahiyettedir:

Bir cadde üzerine kurulu yazın tozu, kışın çamuru eksik olmayan minyatür bir şehir. Bir anda kendinizi şehrin dışında bulabilirsiniz. Değil araba, bisiklet hatta yürüme ile altı üstüne hemencecik getirilen bu şehirde bütün hayat belediye, hükûmet binası, postane, yazlık sinema ve bankanın bulunduğu bu caddede geçer. Merkezden uzaklaştıkça bahçeli evler, kerpiç sıvalarının içerisinde dut veya kayısı gölgesine yaslanıp huzur büyütürler. Erkenden kararan evlerin sessizliğinden sokağa sükunet akar. Yatsı ile sıkı sıkıya bastırılan kapılar sabah ezanı ile aralanır. Yaz ve kış gök, taşra kentlerine daha yakındır yere. İnsanlar konu komşu hakkına riayet eder, büyüklerle küçükler arasında sözsüz kurallar muntazam işler, çocuklar arasında çocukça birliktelik ve rekabet vardır. Taşrada ekseriya iyidir insanlar. Mutlaka bir kaç kötü vardır. Herkes kötü diye bilir onları. Zalimdirler. Zengindirler. Ankara ile menfaate dayalı ilişkileri vardır...

... / ...
Çocukluğumun geçtiği Kayseri, bir çok yönü ile bu tasnife dahil edilebilir. Nihayetinde taşradır. Bugün ne taşra kaldı ne merkez. Her yer mamur, her yer ekonominin merkezi, her yer AVM, metropol...

Taşraya en yakışan hâl tenhalık, nostaljik bir figür olmaktan öteye gitmiyor.
İşte buna üzülür yüreğim.

---

Kelimenin Yükü:

"Taşra kelimesinin etimolojisine bakıldığında, kelimenin mekan ile sınırlanan ilk anlamı göze çarpmaktadır. Kelime taş yani dış kökünden türemis, yön bildiren –re ekiyle dışarı anlamı kazanmıstır. Kelimenin sözlük karsılığı ‘bir ülkenin başkenti ya da en önemli kentleri dışındaki yerlerin tümü, dışarılık’ tır. Ayrıca kelimenin iki anlamı olduğu; ilk anlamının bas sehir veye bas sehirler dısındaki yerler; ikinci anlamının ise dış, dışarı, bir şeyin dış tarafı oldugu belirtilmiştir. Bir diğer taşra tanımı; İstanbul dışı memleket, merkezi hükümet haricinde olan yerler biçimindedir. Taşra kelimesinden türeyen taşralı kelimesinin karşılığı olarak, İ stanbullu olmayanlar hakkında kullanılan bir tabirdir; payitaht olan İ stanbul dışında bulunan şehir, kasaba ve köylere taşra denildiği için oradan gelmiş olanlara taşralı denilirdi."