Yollar, en kaba anlayış içerisinde ulaştıran, kavuşturan, birleştiren unsurlar. İki şehri, iki ülkeyi, iki insanı bir zaviyeye alır.
Ruhumuzun da yolları vardır. Bizi "başka", "yeni", "farklı" ilgilere, nesnelere, bilgilere ulaştırır. Bu yollar ne eskir, ne yıpranır ne kaybolur. Bu olumsuzlukların farklı şekilde tezahürü sadece ve sadece insanın, kendi olan varlığın onu yeterince kullanmaması, ilgilenmemesi, bilgilenmemesi sebebiyledir. Ağlamak, ruhumuzda sızı ve merhamet dolu yolu kullanıma sokar. Herşeye bîgâne kalıp çokça gülmek, çokça vurdumduymazlık yapmak kalbimiz için sonu belirsiz, karanlık bir dehlize kayan yola sapmamız demektir.
Kelile ve Dimne'de geçiyordu zannedersem. Evet, evet orada geçiyordu. "Bir vadiyi aslanlar boşaltırsa çakallar doldurur." Aynı manada olmasa da ilgi kurulabilecek bir güzel söz de İmam Şâfî'ye ait: "Sen kendini Hakk ile meşgul etmezsen şeytan bâtıl ile meşgul eder."
Bence bunlar ruhumuzun tercih edeceği yolların ayrımında duran iki tabela. Ruhun gayesinden uzak olan yollara sapmamız sonuc itibariyle bela ve musibetlerin davetçileri olur.
Ruhlar da doyurulmalıdır.
32.
Filozof ve mühendis:
" Doğu ve Batı Arasında İslam’ın devamı niteliğindeki yeni kitabını Türkiye’de bastırmak isteyen “Bilge Kral” Aliya İzzetbegoviç, bir yayıncımızla görüşmüş:
İZZETBEGOVİÇ -Türkiye’de kitaplar ortalama olarak ne kadar satıyor?
YAYINCI - Sizin kitabınız 10 - 15 bin satar efendim.
İZZETBEGOVİÇ - 10 - 15 bin mi? İnanılır gibi değil! Bosna’da bile kitaplar 40 - 50 bin satıyor!
YAYINCI - Doğrudur. Öyle olmasaydı Bosna’nın başında bir filozof olur muydu? Biz kitaptan ziyade hesap - kitapla meşgul oluyoruz. Binaenaleyh, başımızda bir mühendis var."
(Hakan Albayrak - Milli Gazete 21 Ekim 1999)
Bizim ruhumuz kapalı kitaplara. Eskinin, kitaba ve yazılı evrak-ı metrukeye verdiği önemin insaf sınırları dışına çıkmasından bu yana, avare bir şekilde çölleri arşınlayan kimse gibiyiz. Pusulasız, ışıksız, öndersiz, rehbersiz. Gazetelerimiz resim, kitaplarımız resim, hayatımız resim. Rüyalarımız dahi resimli çerçevelerle mahdut. Çocuklarımız masal, efsane dinlemeden çizgi (resim) filmlerin dayatmaları ve somut kahramanları ile hemhaldir. Oysa herbirinin yüreğinde kıvılcımlar çaktıran bir Hz. Ali menkıbesi, bir Battal Gazi kahramanlığı, bir Aşkar'ın ılık nefesi olmalıydı.
Bizim ruhumuz kapalı kitaplara. Ne "kitapta yazıyor" un değeri kaldı ne de "okudum"un. Kitaptan uzaklaşan milletlerin ise akıbeti her zaman için "fena" olmuştur. Ne gaflet ve heyhat.
33.
Sen bozuksun; ondan dünya bozuldu
Niçin sitem kılarsın bu âleme?
34.
Çağına şahidlik etmek. Ne güzel ifade ve ne büyük bir sorumluluk. Her birimiz, yaşadığımız zaman diliminin harfiyyen şahidi ve mes'ûlüyüz. Her birimiz yaşadığımız dönem içerisinde ne ettiğimizden ve ne etmediğimizden bir gün hesaba çekilecek, bakiyesini dereceğiz.
Çağına şahidlik etmek. Kime tercih hakkı verilmiş ki biz de o haktan faydalanalım yaşamak istediğimiz çağ hususunda. Takdir edilen "zaman". Yaşananların zabıt haline getirildiği "zaman". Şahitlerin desteklendiği "zaman". Biz, kendi çağımıza şahidlik ederken aynı zamanda bize de şahidlik ediliyor. İnsanlar, birbirine şahid. Dağlar, taşlar şahid. Uçanı uçmayanı, kaçanı kaçmayanı her bir ferd için, her amel için yalan bilmez, yanlış yapmaz şahidlerdir.
Çağına şahidlik etmek. Üstümüzde bizi gözeten ilim ile müthiş bir denge, müthiş bir yücelik. Cenab - ı Allah ne buyuruyor:
"Ne zaman sen bir işte bulunsan, ne zaman Kur'an'dan bir şey okusan ve siz ne zaman bir iş yaparsanız, o işe daldığınız zaman biz mutlaka üstünüzde şâhidizdir. Çünkü ne yerde, ne gökte zerre ağırlığınca bir şey Rabbinden uzak (ve gizli) kalmaz. Bundan daha küçüğü ve daha büyüğü yoktur ki apaçık kitapta (Levh - i Mahfuzda) bulunmasın." (Yunus: 61)
Güven veren ayetler. Çünkü Allah, her şeyimizdedir. Korkutan, ürperten ayetler. Çünkü Allah, her şeyimizde. İnsanın, Allah'ın kendisiyle birlikte olduğunu bilmesinden daha hayrına bir durum söz konusu mudur ve bu büyük bir lütuf değil midir? Hasbunallah...
Allah, mazlumlarla beraber. Bizler, yaşadığı çağa şahid olan bizler, Allah'ın şahidliğini hangi durumlarda ve kimlerle kabul ediyoruz?
Çağına şahidlik etmek. Ne güzel ifade ve ne büyük bir sorumluluk.
35.
Satyagraha diyor üstad. Türkçesi: "Şiddete yer vermeyen direnme." Meşhur, Mahatma Gandhi'nin Hindistan'da başlattığı olağanüstü millet hareketi. İngilizlere karşı başlatılan bu hareket öylesine netice veriyor ki sopalara başlarını uzatıyor insanlar, kan revan içerisinde kafaları yine de bir aksiyon, fiili bir taarruz içerisine girmiyorlar. Tarihin ender görülen hareketlerinden birisi.
Satya: Gerçek / Agraha: Sarsılmazlık
İki kelimenin yanyana gelmesinden ortaya çıkan, şiddete yer vermeyen direnme muazam bir tepki. Ama böylesi bir aksülamel bizim milletimiz için ne derece geçerlidir? Böyle bir direnişi ne kadar başlatabilir, ne derece sürdürebiliriz? Muamma. Çünkü ortada iki milletin beslendiği manevi kaynakların anormal farklılıkları var. Kelimenin bütün manaları ile sofizm, bir ülkenin can damarlarında akıp kendi milletini besleyebilmişse Gandhi'nin hareketi elbet başarılı olabilirdi. Nitekim denize ulaştı ve tuzu - sembolik de olsa - üretneye başladı. O an bitti İngilizlerin mücadele azmi.
Bizde Gandhi'nin karşısında duran bir adam var. Bir şair, bir delidolu insan. Nef'i. Bakınız Cemil Meriç Nef'i ve eseri Siham-ı Kaza hakkında ne yazıyor Bu Ülke'nin Kanaviçe'sinde:
"Nef'i'nin Siham-ı Kaza'sı çoşkun, yaramaz ve dehasıyla sarhoş şairin hicivlerini topluyordu. kaynağı öfkeydi bu şiirlerin, öfke ve enaniyet. Nef'i oynuyordu: haysiyetle, gururla ve kendi hayatıyla. Babasından başlıyordu hicve; sonra devlet adamları ve san'atçılar kaza oklarına hedef oluyordu. Su testisi su yolunda kırıldı ve Nef'i-i ateşzebân, "Gökten nazîre indi Siham-ı Kazasına / Nef'i diliyle uğradı Hakk'ın belasına" mısralarının anlattığı gibi katlettirildi."
Bir mezar taşı dahi nasip olmadı üstada.
Yahya Kemal ise "Nef'i, Türkün ayranının kabarmasıdır" der. Yalnız üstadın eklemesi gereken bir husus vardır: Türkün ayranı çoğunlukla kabarıktır. Nef'i konuşmuş, konuşmakla kalmayıp dahiyane eserler vermiştir hicviye açısından.
Gandhi ve Nef'i aynı terazi kefesinde nasıl olsun üstadım?
36.
Kendim uzakta olsam da sözlerimi alın
Ve halkıma götürün: Ben şimdi Kutsal Ev'de
Tanrı'nın kutsadığı yerde yaşıyorum.
Artık şimdiye dek çektiğiniz üzüntüleri bir kenara bırakın
Beni aratmak için develeri yormayın
Çünkü ben, Allah'a şükür, bütün silsilesi soylu olan
Büyük ve iyi bir ailenin yanındayım...
Zeyd İbn Muhammed
Sevginin sınırlarını çizmiş. Hz. Zeyd: Sevgiliye teslimiyet. Maddi köleliğin aslında nasıl bir manevi özgürlüğe kulaç açtırdığını gören, gösteren mükemmellik. Kaderin bir tecellisi olup bir asırdan bir diğer asıra adım atabilmenin nasibi ile övünürken, asırlardan süregelen sevda çağlayanının saçlarımızdan yüreğimize aktığını, akması gerektiğini bir türlü gündeme alamıyoruz. Her bir ferdin içindeki yangınları, en ufak ihmale düşürmeden kendini bir Zeyd kılması gerekli. Sevdanın, bağlılığın, teslimiyetin ne zamanı ne mekanı söz konusu olamaz. Sevda olmadan mümkün mü biy yürek yangınının teselli bulup durulması; teslim olmadan mümkün mü sevgilinin menzilinden yüklenilem emanetin bir sonraki nesle teslim edilmesi? Ne mümkün? Anadan, babadan, paradan, puldan daha fazla sevmeden, sevip her hücre ile teslim olmadan dünyada varoluş amacı gerçekleşemez. Bir kıyl u kâl ile zamanı heder etmekten başka ne işe yarar adına yaşamak denilen upuzun kulvar?
37.
Gül alırlar gül satarlar
Gülden terazi tutarlar
Gülü gül ile tartarlar
Çarşı pazarı güldür gül
- Ümmi Sinan -
38.
İçimizde taşıdığımız ağırlıklardan. Fıtratın bir gereği: Korku. Korkmayandan korkmalı. Yani cahilden. Karanlık korkutur insanı. Tepesinin üzerinde kopan gök gürültüsü, acı, insanın içini eriten fren sesi, altımızdaki arzın hezeyanı...
Modern, korkuya da el attı. Kendi korkutuyor, istediği kadar, istediği şekilde. Filmlerin alt yapısı korku üzerine. Ağzından kusmuklar dökülen hayaletlerden havada aniden imha eden uçaklara, kendiliğinden açılıp kapanan kapılardan eli bıçaklı sapıkların takibine kadar insanı koltuğunda, uykusunda, evinde tedirgin etmek için çılgınca ses ve görüntü efektleri kullanılıyor. Korkunun insanileşip mekanikleşmesinde modernin bilinçli etkisi göz ardı edilemez.
Müslüman, korku ile ümit arasındadır. Korkusu, Allah'ın rızasına nail olamamaktır. Bu korkuyla gelen en büyük iflastır.
Sanallaşan korkuların yerine Allah bilinci ikame edilmedikçe cinnetlerimiz sürecek gibi...
39.
Güllerin açtığı mevsim... Gençliğin, neşenin, yeniliğin edebiyattaki simgesi: Bahar. Dört mevsim içinde Divan edebiyatının da favorisi. Üstadlar, bahariye adı verilen kasidelerin ( Ki kasideler ya konularına göre isimlendirilirler ya da kafiyelerine göre) nesip bölümlerinde ve mesnevilerde gül, lâle, sünbül ve öteki çiçekler başta olmak üzere akarsuları, kuşları, yağmurları, bulutları, hafif esen rüzgarları ile baharı ayrıntılı bir şekilde tasvir etmişler. Dünyada hiç olmayacaklardan biri her hal, bir şairin bahar işlemediği şiiri olsa gerektir. Bu kadar hacimli, bu kadar muhibbisi olan bir mevsim bahar.
Zevk u safa, canlılığı, tazeliği, yağmurların getirdiği bereket, rüzgarların güzel kokular dağıtması belirgin özellikleri arasındadır. Ayrıca baharda, gece ile gündüzün birbirine eşit olması adalet ve itidal mevsimi sayılmasına ve dahi Müslümanlığı simgelemesine yorulmuştur.
Ne güzel bir yaklaşım... Diriliş mevsimi. Her canlı ölecek ve tekrar dirilecek emrinin muazzam bir provası. Kışın ölü bitkileri baharla can buluyor... Ölen insan Sûr ile diriliyor. Bahar, dünyanın sûr'u...
Bir de baharın içinde yaşayan nisanla ilgili inanış var tarihimizde:
Nisan ayında yağan ilk yağmurun suyu, Osmanlı sarayındaki kilerciler tarafından toplanır ve padişaha sunulurmuş. Şifalı olduğuna inanılan bu suya karşılık kendilerine biner akçe bahşiş verilirmiş.
Ayrıca nisan yağmurundan kaçmayı tavsiye etmez büyüklerimiz. Aynı inanış mı geçerli acaba?
Güllerin açtığı mevsime selam olsun.
40.
Hz. Musa'ya Allah Teâlâ tarafından kırk gecelik bir vade verilmiş, bu arada Yahudiler buzağıyı tanrı edinmişlerdi. İsrailoğulları Hz. Musa'ya ve Allah Teâlâ'ya verdikleri sözlerden dönünce Hz. Musa'ya şöyle vahyedildi.: " Yeryüzünde şaşkın şaşkın dolaşacakları kırk yıl orası onlara yasaktır. Sen yoldan çıkmış millet için tasalanma." Bu emir üzerine israiloğulları kırk yıl çölde kaldılar.
Ahkaf Suresi 15. ayette, kırk yaşın olgunluk belirtisi olduğuna işaret edilmektedir.
Hz. Peygamber kırk yaşında peygamberlikle görevlendirilmiştir.
Müslümanların sayısı kırka ulaşınca açıkça ibadet etmeye başlamışlardı.
Zekat oranı 40'ta 1'dir.
Lohusalık müddeti de kırktır.
Aşık sürer safa ile didar sohbetin
Sûfî bucakta cennet umar erbaîn ile. - Şeyhî -
Mehdi kırk yaşında zuhur edecek, yeryüzünde kırk sene kalacak. Kıyamete yakın bir zamanda duman (duhan) yeryüzünü kırk gün kaplayacak. Kıyametin insanlara salacağı dehşet kırk yıl sürecek.
Herhangi bir şeyin çok sayıda olduğunu ifade etmek için eski kavilerden beri kullanılan, dini ve efsanevi unsurların katılmasıyla bazı ıstılahi manalar da kazanan sayılardan birisi olan kırkla ilgili ayetlerden, hadislerden, tasavvuftan, edebiyattan... o kadar örnekler bulunabilir ki şaşmamak elde değil.
Kırklara mı karışmak gerekir bunu anlamak için?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder